





Wanneer er door de dierenarts een spierziekte bij je paard wordt ontdekt, verandert er voor jou als ruiter in één klap veel. Niet alleen voor je paard, maar ook voor jou als ruiter. De droom van lange buitenritten, wedstrijden rijden of eenvoudig en onbezorgd trainen kan ineens heel anders worden. Je komt voor keuzes te staan die emotioneel pittig kunnen worden én soms pijnlijk zijn.
Dit artikel is geschreven in samenwerking met Kitty Wijnen. Kitty heeft een boek geschreven over haar ervaringen met de spierziekte PSSM2, een steeds meer voorkomende aandoening die invloed heeft op de spieren.
Een paard met een spierziekte, zoals bijvoorbeeld PSSM2, vraagt om een compleet andere manier van omgaan en trainen. Voor veel ruiters voelt dat alsof je grond onder je voeten wegzakt. Plannen en verwachtingen die je had, moet je soms gaan loslaten.
Max, het paard van Kitty Wijnen met PSSM2 (erfelijke spierziekte), beschrijft in haar boek hoe groot de impact kan zijn. Ze vertelt openhartig over de zoektocht naar diagnoses, de onzekerheid en het verdriet, maar ook over de band die juist sterker werd. Haar verhaal laat zien dat je ondanks alles tóch heel veel kan betekenen voor je paard. De band kan misschien zelfs sterker worden dan ooit.

Iedere ruiter zal zich herkennen in deze vraag. Iedereen vraagt zich weleens af waarom zijn of haar lieve paard ineens zo explosief kan reageren. Zo was het ook in ons geval. Met meer dan dertig jaar ervaring, kocht ik een vierjarige Mangalarga Marchador. Het was weliswaar een pittig heerschap, maar met een gouden karakter. Toch was zijn humeur veel te wisselend. Zeker voor een ruin. De ene dag was hij super braaf, om vervolgens de andere dag mij er bijna af te gooien. Maar waarom? Lichamelijk konden we in eerste instantie niets vinden. Vele jaren later kwamen we er achter dat hij leed aan de erfelijke spierziekte PSSM2. Dat verklaarde heel veel symptomen. “Wat is er toch met mijn paard aan de hand?” werd plotseling een stuk duidelijker. Maar hoe nu verder? Op dat moment was er nog bijna niets over PSSM2 bekend. We stonden er helemaal alleen voor.
De grond zakte onder mijn voeten uit. Mijn geweldige paard leed aan een zeer slopende en pijnlijke ziekte. Hoe konden we hem en onszelf zo goed mogelijk helpen? Ik dook het internet op en verslond alle artikelen die ik maar kon vinden over PSSM in het algemeen. En dan ga je maar wat dingen proberen. Veranderingen in voeding, maar ook zeker veranderingen in het rijden.
Een spierziekte bij je paard vraagt om aanpassingen, maar dat betekent niet dat je niets meer kunt. Een paar praktische richtlijnen kunnen helpen:
Kitty benadrukt uit haar eigen ervaring dat je soms moet durven loslaten. Niet alleen vasthouden aan een trainingsdoel of ambitie, maar zoeken naar wat er wél mogelijk is!
Kitty vertelt: Elke beslissing over management, beweging, voer, etc, moest iedere dag weer opnieuw afgewogen worden. Maar hoe zwaar het ook was, we hebben Max nog een fijn leven kunnen geven en we hebben enorm van hem genoten. Hij was het dubbel en dwars waard.
Een spierziekte of andere chronische aandoening kan voelen als een enorm verlies. Desondanks hoeft het niet te betekenen dat alles voorbij is. Je kunt de manier van omgaan met je paard aanpassen door:
Een spierziekte bij je paard vraagt flexibiliteit, geduld en soms rouwen om wat er niet meer kan. Maar tegelijkertijd kan het ook deuren openen naar een andere manier van samenzijn en een verdieping in je kwaliteiten als ruiter. Door kennis op te doen, hulp te vragen en open te blijven staan voor mogelijkheden kun je een diepere band met je paard krijgen die sterker is dan ooit.
Wanneer je te maken krijgt met een spierziekte bij je paard, zal je als ruiter eerst alleen kijken naar wat je voor je paard moet aanpassen. Een nieuwe stal, andere voeding, medicatie enz.Toch kan je ook veel betekenen door zelf fitter, sterker en bewuster te worden. Als ruiter ben je tenslotte een belangrijk onderdeel van de samenwerking!
Het is verschrikkelijk moeilijk om je paard te zien lijden. Iedere dag was het weer spannend. Hoe zou ik hem aantreffen? Kan hij mee op een rustig buitenritje, of staat hij helemaal stijf? Hoe ziet zijn buik eruit? Kan hij nog lopen na het bezoekje van de hoefsmid? Hoe ziek wordt hij deze keer van de vaccinatie? Mentaal is het een zware last. Maar ook fysiek heb ik me, als ruiter, moeten aanpassen. Iedere pas die hij zette, moest ik heel goed aanvoelen. Voelen hoe mijn paardje liep. Hij struikelde vaak en we zijn een aantal keren samen in het zand beland. Maar hem “met pensioen” sturen, was zeker geen optie. Hij ging nog zo graag mee het bos in. Mentaal moest hij zich immers ook nog goed blijven voelen. En voor zijn lichaam was voorzichtige beweging ook goed.
Met Ruiterfitness kun je je paard helpen doordat jij zelf meer in evenwicht en ontspannen in je zadel zit. Een sterke stabiele ruiter belast een paard minder. Hierdoor worden bewegingen lichter en soepeler. De voordelen van ruiterfitness op een rijtje:
Door naast je paard te trainen geeft het niet alleen jezelf meer energie, maar draag je ook bij aan het welzijn van je paard. Zeker als je paard een spierziekte heeft, dan kan iedere vorm van ontlasting en ondersteuning een groot verschil maken!
Door aan jezelf te werken met ruiterfitness ontdek je vaak dat de relatie met je paard verandert. Je voelt beter wat er onder je gebeurt in het zadel, je reageert subtieler en je geeft je paard meer ruimte om te bewegen binnen zijn mogelijkheden. Dat is precies wat Kitty Wijnen in haar boek ook zo mooi beschrijft. Je moet niet alleen kijken naar wat er misgaat in het lijf van je paard, maar ook naar wat jij als ruiter kunt toevoeren!
Haar ervaring met een paard met PSSM2 laat zien dat groei vaak ontstaat op onverwachte plekken. Terwijl ze moest leren loslaten wat niet meer lukte, vond ze manieren om in verbinding te komen. Net zoals ruiterfitness een andere invalshoek biedt, nodigt haar verhaal uit om breder te kijken dan alleen naar prestaties.

ISBN 9789465286396
Omdat er zo ontzettend weinig over PSSM bekend was, heb ik een boek geschreven. Een boek over de strijd die wij hebben moeten voeren en over alle vragen en strubbelingen die we gehad hebben. Maar ook over de ontzettend fijne tijd die we samen gehad hebben en over de lollige streken van ons vrolijke paard. Ik hoop dat ik er iemand mee kan helpen. Iemand die, net als wij, zich afvraagt wat er toch met het paard aan de hand is? Als ik maar één persoon, of één paard ermee kan helpen, dan is mijn doel al bereikt. Ben jij nieuwsgierig geworden en heb je interesse in mijn boek? Vanaf eind oktober 2025 is het in alle boekwinkels, bij uitgeverij Boekscout en op bol.com te bestellen.