Wedstrijden rijden met een beperking

De paardensport is uniek omdat mensen met én zonder beperking samen kunnen deelnemen aan wedstrijden. Maar hoe werkt dat eigenlijk als je een beperking hebt? Kun je dan gewoon een startpas aanvragen bij de KNHS? En wat is het verschil tussen een classificatie en een dispensatie? In deze blog leggen we het uit, zodat je weet wat er mogelijk is – en hoe je dit kunt regelen.

Meedoen met een beperking: veel is mogelijk!

Ruiters en menners met een fysieke of visuele beperking kunnen in Nederland gewoon meedoen aan KNHS-wedstrijden. In sommige disciplines, zoals dressuur en mennen, zijn er zelfs aparte aangepaste wedstrijdklassen waarin ruiters met een beperking op gelijk niveau tegen elkaar uitkomen. Deze aangepaste sport valt onder de parapaardensport.

In andere disciplines – zoals springen, western, TREC, working equitation, eventing of endurance – bestaan deze aparte klassen niet. Maar dat betekent niet dat je er niet aan mee kunt doen. Via een classificatie en/of dispensatie kun je gebruik maken van aangepaste hulpmiddelen of aangepaste regels, zodat je toch op een veilige en eerlijke manier kunt deelnemen.

Wedstrijden rijden met een beperking in de paardensport

Wat is een classificatie?

Een classificatie is een beoordeling die bepaalt in welke mate je beperking invloed heeft op je sportprestaties. In de paardensport zijn deze classificaties bedoeld om de wedstrijden zo eerlijk mogelijk te laten verlopen. Ze zijn verplicht voor deelname aan de aangepaste sport (zoals para-dressuur of para-mennen), en vormen ook de basis voor eventuele dispensaties in andere disciplines.

In Nederland worden deze classificaties georganiseerd door de KNHS (Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie). Tijdens een classificatie beoordeelt een gespecialiseerd team je beperking en je functioneren in het zadel of op de bok. Er wordt gekeken naar kracht, coördinatie, balans en mobiliteit.

Je wordt vervolgens ingedeeld in een ‘grade’ (bijvoorbeeld Grade I t/m V bij dressuur), zodat je uitkomt tegen ruiters met een vergelijkbaar functioneel niveau. Ook wordt hierbij vastgesteld of je hulpmiddelen nodig hebt, zoals een aangepaste teugel, een blok in het zadel of stemhulpen.

En wat is dan een dispensatie?

Een dispensatie is een officiële toestemming om hulpmiddelen te gebruiken of van de standaardregels af te wijken tijdens reguliere KNHS-wedstrijden. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat je met één hand mag rijden, een opstapje naast de ring mag gebruiken, of extra begeleiding mag hebben bij het losrijden.

Een dispensatie is dus niet gebonden aan aangepaste sportklassen, maar maakt deelname aan reguliere wedstrijden mogelijk. Dispensaties zijn gebaseerd op het oordeel van de classificatiecommissie: je hebt dus meestal eerst een classificatiemoment nodig voordat je dispensatie kunt aanvragen.

Hoe regel je dit?

1. Neem contact op met de KNHS – Op de website van de KNHS vind je een speciale pagina over parapaardensport. Hier staat precies hoe je een classificatie kunt aanvragen. Je hebt meestal een medische verklaring nodig.
2. Classificatie laten uitvoeren – De KNHS organiseert regelmatig classificatiedagen. Hier word je beoordeeld door een arts en een classifier, en wordt bepaald of (en in welke grade) je in de aangepaste sport kunt uitkomen en of je hulpmiddelen nodig hebt.
3. Dispensatie aanvragen (indien nodig) – Als je met hulpmiddelen of aangepaste regels wilt starten in reguliere wedstrijden, dien je een dispensatieverzoek in bij de KNHS. Op basis van je classificatie wordt dit beoordeeld.
4. Ontvang je pasje – De KNHS stuurt vaak binnen enkele dagen tot weken een pas met daarop de hulpmiddelen die je mag gebruiken en (indien van toepassing) je Grade. Op de classificatiepas staat niet waarom je een pas hebt.
5. Schrijf je in voor een wedstrijd – Je begint net als iedereen lekker in de B en mag vanuit daar doorwerken naar de volgende niveau’s. Vergeet niet bij inschrijven door te geven dat je een pasje hebt en laat het ook even weten bij de ringmeester voor je begint.

Lees op de website van de KNHS meer!

Wedstrijden rijden met een beperking? Laat je niet tegenhouden!

Of je nu een lichamelijke beperking hebt door een ongeluk, chronische aandoening of aangeboren situatie – er is vaak meer mogelijk dan je denkt. De paardensport staat open voor ruiters en menners van alle niveaus. En dankzij de classificaties en dispensaties van de KNHS kun jij veilig en eerlijk meedoen aan wedstrijden die passen bij jouw mogelijkheden.

Heb je twijfels of vragen? Neem gerust contact op met een deskundige of een van de mensen die hierover gaan binnen de KNHS. Ook een fysiotherapeut met ervaring in de paardensport kan je helpen om jouw mogelijkheden te ontdekken – en om te trainen op een manier die bij jou past.

Wil jij wedstrijden rijden met een beperking? Laat je informeren, regel je classificatie en ontdek hoe jij jouw doelen kunt behalen – mét je paard aan je zijde. En wil je trainen naast je paard? Neem dan eens contact op met een ruitervitaal coach!